SPERMA SALOMATLIGI
FAKTORLARI
Sperma Harakatchanligi | Sperma hujayralarining harakatchanligi darajasi ayol jinsiy tizimida samarali harakat qilishda muhim omil hisoblanadi. Agar spermatozoidlar etarlicha tez bo'lmasa, ular tuxumga etib borishdan oldin o'lishadi. Harakatchanlik uch toifaga bo'linadi: • Progressiv harakatchanlik (PR) – oldinga siljish • Progressiv bo'lmagan harakatchanlik (NP) – mahalliy harakat (aylana bo'ylab suzuvchi sperma) • Harakatsizlik – harakatsiz Spermatozoidlarning 32% dan ortig'i progressiv bo'lsa, harakatchanlik normal deb tasniflanadi. |
Spermatazoidlarning soni | Spermatozoidlarning soni yoki kontsentratsiyasi tug'ilishni baholashda prognostik va diagnostik funktsiyani bajaradi. Hisoblash yoki kontsentratsiyani baholash orqali jinsiy aloqa paytida uzatilgan sperma miqdorini aniqlash mumkin. Bu sperma ishlab chiqarishni, epididimisdagi sperma zahiralarini va sperma tashish tizimining hayotiyligini qo'shimcha baholash imkonini beradi. |
Morfologiya
(ko'rinishi) |
Spermatozoidning ko'rinishi fertillikni baholashda hal qiluvchi element hisoblanadi. Buning sababi, spermatozoidning shakli uning tuxum hujayrasiga (tuxum) etib borishi va kirib borish qobiliyatiga ta'sir qilishi mumkin. Inson spermatozoidlari turli mezonlarga ko'ra morfologik jihatdan baholanishi mumkin, bunda bosh qismi, o'rta qismi va dum qismidagi mikroskopik shakldagi buzilishlar turlicha tasniflanadi. Morfologiya 4% dan ko'prog'i normal shaklga ega bo'lsa, sog'lom hisoblanadi. |
Hayotiylik (jonlilik) |
Hayotiylikni aniqlash uchun eyakulyatsiyadagi tirik sperma hujayralarining nisbati tahlili qilinadi. |
YOMON SIFATLI SPERMA
OLIGOZOOSPERMIYA
(eyakulyatsiyada juda kam sperma) quyidagi sabablarga ko'ra:
Kam hosil bo'lishi
Sabablari:
- Stres
- Infeksiyalar
- Gormonal buzilishlar
- Qandli diabet
- O'simta ustidagi jarrohlik
- Soha abnormalliklari
- Genetik va atrof muhit faktorlari
- Alkogol yoki giyohvand dorilarni su'istemol qilinishi
Sperma tashilishining buzilishi
Sabablari:
- Yallig'lanish
- Varikosel
- Genetik buzilishlar
Bir qator tadqiqotlar kamida 3 oy davomida PROFERTIL® ni qabul qilgandan so'ng fertillikka taalluqli barcha sperma parametrlari (shu jumladan sperma soni va eyakulyatsiya hajmi) yaxshilanganligini ko'rsatdi.
SUST HARAKATCHANLIK
ASTENOZOOSPERMIYA
(eyakulyatsiyadagi sperma etarli darajada harakat qilmaydi)
Tadqiqotlar PROFERTIL® ni kamida 3 oy davomida qabul qilish orqali sperma harakatchanligini yaxshilash mumkinligini bir necha bor tasdiqlagan. Xususan, oldinga harakat qiluvchi spermatozoidlarning ulushi sezilarli oshgan, bu sperma hujayrasining tuxum hujayraga etib borishi va urug'lantirishi uchun muhim shartdir.
OAT SINDROMI
OLIGOASTENOTERATOZOOSPERMIYA
Spermatozoidlarning uch o'lchamli patologik o'zgarishi
OAT sindromining uchta omili:
- Juda kam sperma (oligo)
- Spermatozoidlarning harakatchanligi etarli emas (astenoz)
- Noto'g'ri shakllangan sperma sonining ko'payishi (terato)
OAT sindromining sabablari
- Moyaklarning noto'g'ri joylashishi
- Varikosel
- Xromosoma anomaliyalari
- Gormonal buzilishlari
- Infeksiyalar
- Dori-darmonlar
- Alkogol/guyohvand moddalar
Tadqiqotlar PROFERTIL® unumdorlikka taalluqli barcha sperma parametrlarini yaqqol yaxshilanishini va muvaffaqiyatli homiladorlik ehtimolini oshirishini bir necha bor tasdiqlagan. Boshqa hech qanday formula homiladorlik darajasini Ø 26-41% ga oshirmagan.
OAT sindromi spermatozoidlarning kam sonini, yomon harakatlanishini va sperma shaklini o'z ichiga olganligi sababli, PROFERTIL® fertillikni yaxshilashga katta hissa qo'shishi mumkin.
DNK ZANJIRLARINING BUZILISHI
GENETIK MA'LUMOTLARNING BUZILISHI
Embrion rivojlanishida genetik ma'lumotlar hujayra bo'linish jarayonida yangi yaratilgan hujayralarga o'tkaziladi. Biroq, agar DNKda uzilishlar bo'lsa (agar genetik ma'lumot "buzilgan" yoki "shikastlangan" bo'lsa), yangi yaratilgan hujayralar to'liq bo'lmaydi, to'g'ri ishlay olmaydi va natijada embrion o'ladi. Hujayra bo'linishida DNK relslardagi poezd kabi boshqariladi. DNK shikastlanganda, xuddi yo'lning bir qismi yo'qolgandek bo'ladi - genetik poezd relsdan chiqib ketadi.
Spermatozoidning vazifasi genetik ma'lumot tashuvchisi - DNKni tuxum hujayrasiga xavfsiz tashishdir. DNKda qancha buzilishlar bo'lsa, sperma o'z vazifasini bajarishi shunchalik qiyin bo'ladi. DNKning shikastlanishini (parchalanish tezligi) baholash uchun turli xil sinov usullari mavjud.
Ma'lumki, erkaklarning bepushtligi ham buzilgan genetik material bilan bog'liq. Buzilgan DNKga ega sperma hujayralari qanchalik ko'p bo'lsa, muvaffaqiyatli homiladorlik ehtimoli shunchalik past bo'ladi. PROfertil® ayniqsa 35 yoshdan oshgan erkaklar uchun foydali bo'lishi mumkin, chunki bu yoshda DNKning shikastlanish xavfi sezilarli darajada oshadi. Yoshga bog'liq bo'lgan DNKning shikastlanishi, homila tushishining 1-2 martaga ko'paytiradi. 1-2).
Manbaalar:
1) Galaviz-Hernandez et al., Frontiers in Physiology 2019.
2) Sartorius et al., Human Reprod. 2010.
Klinik tadqiqotlar PROFERTIL® ning DNK shikastlanishidan himoya qilishi mumkinligini isbotlagan. PROFERTIL® foydalanuvchilarining 74,6 foizida 3 oylik foydalanishdan so'ng shikastlanmagan sperma DNK ulushi sezilarli darajada oshgan.
N. Phillips, L. Taylor, G. Bachmann. Maternal, infant and childhood risks associated with advanced paternal age: The need for comprehensive counseling for men. Maturitas, 2019; 125: 81 DOI: 10.1016/j.maturitas.2019.03.02